-
1 καθαίρω
καθαίρω, aor. ἐκάϑηρα, aber auch ἐκάϑᾱρα, inf. καϑᾶραι Xen. An. 5, 7, 35 nach Krüger, wie καϑάρῃς oec. 18, 8; vgl. Lob. zu Phryn. 25 ( καϑαρός), rein machen, reinigen, säubern, putzen; κρητῆρας Od. 20, 152; τραπέζας ὕδατι καὶ σπόγγοισι 22, 438; χρόα ὕδατι καὶ ἀλείφατι 24, 44; ὕδωρ ὑπεκπρορέει, μάλα περ ῥυπόωντα καϑῆραι 6, 87; ἀπὸ χροὸς λύματα πάντα κάϑηρεν, nahm von der Haut allen Schmutz weg, Il. 14, 171; αἷμα κάϑηρον, wische das Blut ab, 16, 667; Od. 6, 93 ἐπεὶ πλῠνάν τε κάϑηράν τε ῥύπα πάντα; im religiösen Sinne, ϑεείῳ καϑῆραι, durch Räuchern mit Schwefel ccinigen, Il. 16, 228; von Verbrechen reinigen, sühnen, φόνον Aesch. Ch. 72, τινά Her. 1, 35, τινὰ φόνου 1, 44, καϑαρϑεὶς φόνον 43, νῆσον 64; vgl. Thuc. 3, 104; Xen. An. 5, 7, 35; τὴν πόλιν ἐπ' ἀγαϑῷ Plat. Polit. 293 d; τὸν ἀποκτείναντα κατὰ νόμον καϑαρϑέντα Legg. VIII, 831 a; die Erde von Ungeheuern u. Räubern reinigen, Soph. Tr. 1008. 1050; vgl. λῃστηρίων τὴν ἐπαρχίαν Plut. Mar. 6; τὰς πηγάς Plat. Legg. VIII, 845 e; τον χρυσόν Polit. 303 d. – Med. bes. Reinigungen im religiösen Sinne anstellen, καϑαίρεσϑαι τοὺς αὐτοὺς καϑαρμούς Plat. Legg. IX, 868 e, vgl. Crat. 396 e; sich reinigen, sühnen, καϑαιρόμενοι τῶν τε ἀδικημάτων διδόντες δίκας Phaed. 113 d; ὁ κεκαϑαρμένος τε καὶ τετελεσμένος 69 c; ἀπ οπτύσαι δεῖ καὶ καϑήρασϑαι στόμα Aesch. bei Plut. de Is. et Osir. 20; purgiren, san. tu. p. 386. – Bei Theocr. 5, 119 nach den Schol. = mit Ruthen peitschen, geißeln.
-
2 καθαίρω
Aκᾰθᾰρῶ X.Oec.18.6
, prob. in Pl.Lg. 735b, etc.: [tense] aor. 1ἐκάθηρα Od.20.152
, Th.3.104, Hp.Mul.1.47, IG22.1672.47 ([etym.] ἀνα-), Theoc.5.119, etc.; ἐκάθᾱρα is found in codd. of Antipho6.37, X.An. 5.7.35, Hp.Acut. (Sp.) 11, and commonly in later Gr., Thphr.Char. 16.7, BCH6.23 (Delos, ii B.C.), ([etym.] ἀνα-) PPetr.3p.141 (iii B.C.), ([etym.] συνανα-) IG11(2).163A56 (Delos, iii B.C.), cf. διακαθαίρω, ἐκκαθαίρω, etc., and Phryn.16; v. infr. [voice] Med.: [tense] pf. κεκάθαρκα ([etym.] ἐκ-) Sch.Ar. Pax 752:— [voice] Med., [tense] fut.καθαροῦμαι Pl.Cra. 396e
, Hp.Morb.2.38 (in pass. sense, ib. 2.13, Nat.Mul.13, Mul.2.160): [tense] aor.ἐκαθηράμην A.Fr. 354
, Hp.Epid. 5.43, Pl.Lg. 868a, IG11(2).146A78 (Delos, iv B.C.), 153.9, 154A37 (ibid., iii B.C.); later ἐκαθᾱράμην ib.146A80 (iv B.C.), Inscr.Délos290.79, al. (iii B.C.), etc., ([etym.] ἀνα-) IG22.1668.8(iv B.C.): [voice] Pass., [tense] fut.καθαρθήσομαι Ruf.
ap. Orib.7.26.64, Gal.7.222: [tense] aor.ἐκαθάρθην Hdt.1.43
, Th. 3.104, Hp.Epid.5.2, etc. ([tense] aor. 2 ἀποκαθαρῇ is f.l. in Arr.Cyn.27.1): [tense] pf.κεκάθαρμαι Hp.Nat.Mul.8
, Pl.Phd. 69c, etc.: ([etym.] καθαρός):I cleanse, of things,καθήρατε δὲ κρητῆρας Od.20.152
;τραπέζας ὕδατ ι.. καθαίρειν 22.439
; ;κ. οἰκίαν Antipho
l.c., Thphr. l.c.; of wounds, Hp. Ulc.6, al. (cf.καθαιρέω 11.6
): c. gen.,ἵππον αὐχμηρᾶς τριχός S.Fr. 475
;κ. σῖτον X.Oec.18.6
; γῆν clear of weeds, ib.20.11, cf. PLille5.24 (iii B.C.), etc.; χρυσόν purify, refine, Pl.Plt. 303d: metaph., purge, clear a land of monsters and robbers, S.Tr. 1012 (hex.), 1061, Plu.Thes.7;κ.λῃστηρίων τὴν ἐπαρχίαν Id.Mar.6
: c.acc. cogn.,καθαρμὸν κ. Pl.Lg. 735b
:—[voice] Pass., .2 in religious sense, purify, [δέπας] ἐκάθηρε θεείῳ by fumigating with sulphur, Il.16.228; κ. τινὰ φόνου purify him from blood, Hdt.1.44, cf. Berl.Sitzb.1927.160 ([place name] Cyrene); Δῆλον κ. Hdt.1.64, cf. Th.1.8; στόλον κ., Lat. classem lustrare, App.BC5.96: abs., IG5(1).1390.68 (Andania, i B.C.):— [voice] Med., purify oneself, get purified, Hdt.4.73;οἱ φιλοσοφίᾳ καθηράμενοι Pl.Phd. 114c
, cf. Phdr. 243a, Cra. 396e;καθαίρεσθαι καθαρμούς Id.Lg. 868e
; καθήρασθαι στόμα keep one's tongue pure, A.Fr. 354:—[voice] Pass.,κεκαθαρμένος καὶ τετελεσμένος Pl.Phd. 69c
.3 Medic., purge, evacuate, either by purgatives or emetics,κ. κάτω ἢ ἄνω Hp.Mul.1.64
([voice] Pass.), cf. Thphr.HP9.11.11, etc.:—[voice] Med.,κατὰ κύστιν ἐκαθήρατο Hp.Epid. 1.15
:—[voice] Pass., ib.5.2, etc.; also of menstruation, Id.Superf.33; of the after-birth, τὰ λοχεῖα κ. Id.Mul.1.78; καθαίρων, ὁ, name for ἶρις, Ps.-Dsc.1.1.5 sift, winnow grain, PTeb.373.10(ii A.D.).6 metaph., = μαστιγόω, Theoc.5.119.II of the thing removed by purification, purge away, wash off,λύματα πάντα κάθηρεν Il.14.171
; ; clear away,τὰ λῃστικά D.C.37.52
: metaph., φόνον κ. A.Ch.74 (lyr.); also perh., clear up, explain an action,τὴν σύστασιν Epicur.Nat.66G.
, cf. 73G.III c. dupl. acc., αἷμα κάθηρον.. Σαρπηδόνα cleanse him of blood, wash the blood off him, Il.16.667:—[voice] Pass., καθαίρομαι γῆρας I am purged of old age, A. Fr.45;ὁ καθαρθεὶς τὸν φόνον Hdt.1.43
.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > καθαίρω
-
3 πλύνω
πλύνω, perf. πέπλυκα, πέπλυμαι, πεπλύσϑαι, Theocr. 1, 150; aor. pass. ἐπλύϑην, poet. auch ἐπλύνϑην, vgl. Lob. Phryn. 37; πλυνϑήσομαι führt Hesych. an; – waschen, ab-, ausspülen, bes. Wäsche u. Kleider; ὅϑι εἵματα πλύνεσκον, Il. 22, 155; αὐτὰρ ἐπεὶ πλῦνάν τε κάϑηράν τε ῥύπα πάντα, Od. 6, 93; πλυνέουσα, fut., ib. 59; κώδια, Ar. Plut. 166, vgl. 514; ὃς πλυνεῖ σκεύη, Antiphan. bei Ath. IV, 170; τὸ ἑαυταῦ ἱμάτιον ἕκαστον πλύνειν, Plat. Charm. 161 c; Pol. τὸ τῶν ἱερῶν ἔδαφος ταῖς κόμαις, 9, 6, 3; τὸ πρᾶγμα πέπλυται, die Sache ist abgewaschen, d. i. abgenutzt, gemein geworden, Sosipat. com. bei Ath. IX, 377 e. – In der Sprache des gemeinen Lebens πλύνειν τινά, Einen ausschelten, wie wir etwa sagen »Einem den Kopf waschen«, Ar. Ach. 359; vgl. Mein. Men. 221; VLL. erkl. ἐλέγχειν; vgl. Dem. 58, 40, λοιδορουμένους καὶ πλύνοντας ἑαυτοὺς τὰ ἀπόῤῥητα, u. 39, 11. – Das Wort hat mit πλέω dieselbe Wurzel ΠΛΥ gemein und hängt mit pluo, fluo zusammen, so daß der Begriff des Benetzens, Befeuchtens zu Grunde liegt.
-
4 πλυνω
(ῡ) (impf. ἔπλῡνον, эп. iter. πλύνεσκον, fut. πλῠνῶ, aor. ἔπλυνα - эп. πλῦνα; pass.: fut. πλῠθήσομαι, aor. ἐπλύθην с ῠ, pf. πέπλῠμαι)1) мыть, стирать(εἵματα Hom.; τὸ ἱμάτιον Plat.; στόλας NT.)
2) смывать, споласкивать(ῥύπα πάντα Hom.; ἀτασθαλίην ψυχῆς Anth.)
3) перен. устроить головомойку, намылить голову, разбранить(τινά Arph., Dem.)
-
5 πλύνω
Aπλύνεσκον Il.22.155
: [tense] fut. , D.39.11; [dialect] Ion. and [dialect] Ep.πλῠνέω Od.6.31
,59: [tense] aor. ἔπλῡνα, [dialect] Ep.πλῦνα Od.6.93
, ([etym.] ἐκ-, περι-) Ar.Pl. 1062, D.54.9:—[voice] Med., [tense] fut. ( ἐκ-πλυνεῖται in pass. sense, Ar.Pl. 1064): [tense] aor. part.πλυνάμενος LXXLe.13.6
, ([etym.] ἐκ-) Hdt.4.73:—[voice] Pass., [tense] fut. πλῠθήσομαι (πλυνθ- Hsch.
) Com.Adesp.715: [tense] aor. ἐπλύθην [ῠ], [ per.] 3sg. subj.πλυθῇ Thphr.HP3.15.4
; part.πλυθέν Dsc.2.76.18
,πλυθείσης Porph.VP34
: [tense] pf.πέπλῠμαι Hp.
Acut.(Sp.) 65, Theoc.1.150, ([etym.] κατα-) Aeschin.3.178; part.πεπλυμένος PCair.Zen.92
(iii B. C.):—wash, clean, prop. of linen. clothes, etc. (opp. λούομαι bathe, νίζω wash the hands or feet),εἵματα πλύνεσκον Il.22.155
;ἴομεν πλυνέουσαι Od.6.31
; πλῦνάν τε (sc. εἵματα) κάθηράν τε ῥύπα πάντα ib.93;π. κῴδια Ar.Pl. 166
;τὸ ἑαυτοῦ ἱμάτιον Pl.Chrm. 161e
;τὰς κοιλίας Ar.Eq. 160
;ἄμμον Thphr.Lap.58
;ἐάν τις ἢ λόηται ἢ πλύνει τι ἐν ταῖς κρήναις IG12(5).569.5
(Ceos, iii B. C.); :—[voice] Pass.,σησάμου πεπλυμένου PCair.Zen.562.19
(iii B. C.); σκίλλης πλυθείσης Porph.l.c.b metaph., πέπλυται τὸ πρᾶγμα the thing is washed to pieces, i. e. worn out, Sosip.1.3: hence threadbare, hackneyed,Longin.
Rh. p.190H.II as a slang term, πλύνειν τινά ' give him a dressing', abuse,κἀκυκλοβόρει κἄπλυνε Ar.Ach. 381
;ἀλλήλους πλυνοῦμεν D.39.11
;πλύνοντες αὑτοὺς τἀπόρρητα Id.58.40
; ;τοὺς κρείσσονας D.C.46.4
: c. dat. modi,τὸν τάριχον τουτονὶ πλύνων ἅπασιν ὅσα σύνοιδ' αὐτῷ κακά Ar.Fr. 200
: c. dupl.acc.,πλυνεῖ τε τὰ κακὰ τῶν κακῶν ὑμᾶς Diocl.Com.2
. ( πλῠ-ν-ψω cogn. with πλε (ϝ) -ω, also with Lith. pláuti 'bathe', OSlav. pluti 'flow', 'sail'.) -
6 ῥύπος
A dirt, filth, used by Hom. once in heterocl.pl.,κάθηράν τε ῥύπα πάντα Od.6.93
: later in sg., Semon.7.63, A.Fr.82 (cf. Ar. Fr. 892), Pl.Prm. 130c, Eup.252, Alex.197, etc.; ὁ ἐν τοῖς ὠσὶ ῥ. Arist. Pr. 960b18, cf. Artem.1.24, PMag.Osl.1.332;ῥ. ὁ ἀπὸ τῶν ἐν τοῖς γυμνασίοις ἀνδριάντων Gal.12.116
;τὸν ἀπὸ τῶν ὀνύχων ῥύπον Suid.
s.v. γρύ; ἅπαν ῥύπον all of it filth (acc.), Theoc.15.20; of a person, :—also [full] ῥύπος, εος, τό, of cheese- parings, Hp.Mul.1.64.2 metaph., sordidness, meanness,ὁ ῥ. τοῦ χαμαὶ βίου M.Ant.7.47
. -
7 καθαρίζω
καθαρίζω (s. next entry; also καθερίζω; s. B-D-F §29, 1; W-S. §5, 20c; Mlt-H. 67) Attic fut. καθαριῶ (Hb 9:14; J 15:2 D; B-D-F §101 s.v. καθαίρειν; s. Mlt-H. 218); 3 sg.-ίσει (Num 30:13 cod. B; Mal 3:3) 1 aor. ἐκαθάρισα, impv. καθάρισον. Pass.: fut. καθαρισθήσομαι LXX; 1 aor. ἐκαθαρίσθην (also ἐκαθερίσθην: Mt 8:3b v.l.; Mk 1:42 v.l.), impv. καθαρίσθητι; pf. 3 sg. κεκαθάρισται (1 Km 20:26; TestJob 43:17), ptc. κεκαθαρισμένος. See Reinhold 38f; Thackeray 74. (H. Gk. substitute for the st. καθαίρω: as agricultural t.t. PLond I 131 recto, 192 p. 175 [78/79 A.D.]; PStras 2, 11; PLips 111, 12. In the ritual sense, mystery ins fr. Andania=SIG 736, 37; likew. 1042, 3; Jos., Ant. 10, 70; 11, 153; 12, 286; Just., Mel., P. 72, 526. The word is also found BGU 1024 IV, 16; EpArist 90 and in var. mngs. in LXX; En 10:20, 22; TestJob; TestReub 4:8; TestLevi 14:6.—Dssm., NB 43f [BS 216f]; in var. senses ‘cleanse, clear [as of an area], purify’)① to make physically clean, make clean, cleanse τί someth. Mt 23:25f; Lk 11:39. The much-discussed passage καθαρίζων πάντα τὰ βρώματα Mk 7:19 may belong here (so BWeiss; HHoltzmann; Schniewind), but s. 3a below.② to heal a person of a disease that makes one ceremonially unclean, make clean, heal esp. leprosyⓐ τινά make someone clean Mt 8:2; 10:8; Mk 1:40; Lk 5:12; AcPl Ha 8, 36/BMM verso 10; s. also BMM verso 12 and 39 (Mel., P. 72, 526 τοὺς λεπρούς). Pass. (Lev 14:7 al.) Mt 11:5; Mk 1:42; Lk 4:27; 7:22; 17:14, 17; PEg2 37; καθαρίσθητι (cp. 4 Km 5:13) be clean! Mt 8:3a; Mk 1:41; Lk 5:13; 17:14 v.l.; PEg2 38.ⓑ τί remove someth. by or for the purpose of purification (cp. Od. 6, 93 καθαίρειν ῥύπα; Epict. 2, 16, 44; 3, 24, 13) pass. ἐκαθαρίσθη αὐτοῦ ἡ λέπρα his leprosy disappeared Mt 8:3b.③ to purify through ritual cleansing, make clean, declare cleanⓐ a Levitical cleansing of foods make clean, declare clean (cp. Lev 13:6, 23) ἃ ὁ θεὸς ἐκαθάρισεν Ac 10:15; 11:9. Many (Origen; Field, Notes 31f; et al.) prefer to take καθαρίζων πάντα τ. βρώματα Mk 7:19 (s. 1 above) in this sense, regarding the words as an observation of the evangelist or a marginal note by a reader: he (Jesus) (hereby) declares all foods clean.—WBrandt, Jüd. Reinheitslehre u. ihre Beschreibung in den Evang. 1910.ⓑ of moral and cultic cleansingα. cleanse, purify fr. sin (LXX) τινά or τί: (τὰς ψυχάς Hippol., Ref. 10, 14, 10) τὴν καρδίαν Hs 6, 5, 2. τὰς καρδίας v 3, 9, 8. χεῖρας Js 4:8; ἑαυτούς Hs 8, 7, 5; τὸ ἐντὸς τ. ποτηρίου the contents of the cup, which must not be acquired in a sinful manner, nor used for a sinful purpose Mt 23:26. ἐλθέτω τὸ ἅγ. πνεῦμά σου ἐφʼ ἡμᾶς κ. καθαρισάτω ἡμᾶς let your Holy Spirit come upon us and make us pure Lk 11:2 v.l. In parable τοὺς λίθους Hs 9, 7, 2 and 6; 9, 8, 4.—Pass. Hv 4, 3, 4. ἅπαξ κεκαθαρισμένους Hb 10:2. καθαρισθήσεται ἡ ἐκκλησία Hs 9, 18, 2; cp. 3. καθαρισθήσομαι 1 Cl 18:7 (Ps 50:9).—τινὰ (τὶ) ἀπό τινος (on the constr. w. ἀπό s. the two pass. fr. SIG at the beg. of that entry; Lev 16:30 καθαρίσαι ὑμᾶς ἀπὸ τ. ἁμαρτιῶν; Ps 18:14; 50:4; Sir 23:10; 38:10 and oft.; En 10:20, 22; PsSol 10:1; 17:22; Jos., Ant. 12, 286; TestReub 4:8; Just., D. 116, 2) κ. τινὰ ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας 1J 1:7; cp. vs. 9; 1 Cl 18:3 (Ps 50:4). κ. ἑαυτὸν ἀπὸ μολυσμοῦ σαρκός cleanse oneself from defilement of the body 2 Cor 7:1. ἀπὸ τῆς λύπης Hm 10, 3, 4. ἀπὸ πάσης ἐπιθυμίας Hs 7:2. τῶν πονηριῶν 8, 11, 3; ἀπὸ τούτου τοῦ δαιμονίου 9, 23, 5. κ. τὴν καρδίαν ἀπὸ τῆς διψυχίας cleanse the heart of doubt m 9:7. ἀπὸ τῶν ματαιωμάτων from vanities 9:4. κ. ἑαυτῶν τὰς καρδίας ἀπὸ τῶν ἐπιθυμιῶν 12, 6, 5. κ. τὴν συνείδησιν ἡμῶν ἀπὸ νεκρῶν ἔργων Hb 9:14. Pass. καθαρίζεσθαι ἀπὸ τ. ἁμαρτιῶν Hv 2, 3, 1; ἀπὸ τ. ὑστερημάτων 3, 2, 2a; cp. b and 3, 8, 11.—κ. τινά (τί) τινι (dat. of instr.): τῇ πίστει καθαρίσας (i.e. God) τὰς καρδίας αὐτῶν Ac 15:9. Of Christ and the community of Christians καθαρίσας τῷ λουτρῷ τοῦ ὕδατος ἐν ῥήματι Eph 5:26 (OCasel, Jahrb. für Liturgiewiss. 5, 1925, 144ff). Of Christ and baptism ἵνα τῷ πάθει τὸ ὕδωρ καθαρίσῃ so that through (his) suffering he might purify the water IEph 18:2.—καθάρισον ἡμᾶς τὸν καθαρισμὸν τῆς σῆς ἀληθείας purify us w. the cleansing of your truth 1 Cl 60:2.—Of Christ and Christians κ. ἑαυτῷ λαὸν περιούσιον Tit 2:14.—PEg3 57f.β. remove by or for the purpose of purification τὶ someth. (s. 2b and cp. Dt 19:13; κεκαθάρισται ἡμῶν ἡ ἀνομία TestJob 43:17) τὰς ἁμαρτίας τινός Hs 5, 6, 2f.ⓒ Hb 9:22f occupies an intermediate position, since ceremon. purification and moral purification merge, and the former becomes the shadow-image of the latter.
См. также в других словарях:
ρύπος — (I) ο / ῥύπος, ΝΜΑ, και ετερόκλιτος τ. πληθ. ῥύπα, τὰ, Α 1. ακαθαρσία, βρομιά, λέρα (α. «κάθηράν τε ῥύπα πάντα», Ομ. Οδ. β. «ὁ ἐν τοῑς ὠσὶ ῥύπος», Αριστοτ.) 2. μτφ. κηλίδα που σκιάζει το ήθος ενός ατόμου, που αμαυρώνει το καλό του όνομα, όνειδος … Dictionary of Greek
